وال پست چیست و چه کاربردی دارد؟

مقدمه

در صنعت ساختمان سازی برای مقاوم بودن و جلوگیری از خسارات زیان بار زلزله از وال پست ها یا وادار استفاده می کنند. استفاده از این نگهدارنده ها در دیوار بر اساس ضوابط و مقررات ملی ساختمان و پیوست ششم استاندارد 2800، یکی از مراحل ضروری در ساخت ساختمان های جدید است. اگرچه برخی از کارفرماها در اجرا وال پست درنگ می کنند و می توان گفت به همان سیستم های قدیمی که بعضا توام با اشتباهات اجرائی میباشند پایبند هستند. در این مقاله ما قصد داریم در ارتباط با مشخصات وال پست و دلایل استفاده از آن ها توضیح دهیم.

مشخصات وال پست

وال پست نگهدارنده و اتصال دهنده میان قاب های سازه ای و غیرسازه ای به اسکلت ساختمان است تا دیوارهای ساختمان در برابر عوامل طبیعی مانند باد و زلزله مقاوم باشد. به طور کلی میتوان گفت محدود کردن طول آزاد دیوار و انتقال بارهای توزیع شده در راستای افقی به تیرها، دو وظیفه اساسی سیستم والپست می باشد.

بدلیل اینکه دیوارها یکی از اجزاء مهم در ساختمان به شمار می‌روند، پایدارسازی آن‌ها نقشی اساسی در پایدارسازی کل سازه دارد و این وظیفه بر عهده سیستم وال­پست است. وادارها در دو نوع قائم و افقی تولید می شوند و در سازه ها به کار می روند، در ادامه آن ها را شرح می دهیم.

وال پست قائم: قرار گیری این محصول در دیوار به صورت قائم و موازی با ستون و اجزاء دیگر است. این مقطع میتواند ترکیبی از دو پروفیل U شکل که پشت به پشت جوش داده میشوند یا مقطع  H شکل که به دلیل ظاهر مناسبی که دارد، بلوک راحت تر درون آن قرار می گیرد.

وادار افقی: این وادار برای کاهش ارتفاع آزاد دیوارهای بیش از 5/3 متر به کار گرفته می شود. این محصول به خوبی دیوار را از قاب جدا می کند، همچنین از نقش های دیگر آن می توان به نگهداری تیرک ها اشاره کرد.

در ادامه به معرفی انواع اتصالات این وادارها به سازه اصلی میپردازیم:

اتصال کشویی:

در این روش از دو نبشی گونیا یا مهار وادار استفاده می شود که به دو سمت وادار روی پلیت که چند سانتیمتر با آن فاصله دارند، جوش داده می شود. این اتصالات کشویی هستند، یعنی دیوارها در داخل صفحه اجازه حرکت داشته، اما در برابر نیروهای خارج از صفحه مقید می باشند و نمی توانند حرکت کنند.

• برای وادارهای میانی در دیوارهای داخلی و خارجی باید از اتصال کشویی استفاده کرد.

اتصال تلسکوپی:

در این اتصال هر چهار سمت وادار باید با استفاده از نبشی گونیا متصل شوند و به پلیت جوش داده می شوند.

• برای وادارهای میانی در دیوارهای داخلی و خارجی باید از اتصال کشویی استفاده کرد.
• برای وادارهای انتهایی باید از اتصال تلسکوپی استفاده شود.

پس از اجرای پروژه و تایید نهایی مهندسین ناظر محاسبات وال پست و مخارج باید پیش فاکتور شوند.

کاربرد وال پست

با توجه به مشخصات وال پست اغلب از آن ها در مهار دیوارها، اطراف بازشوها (درب ها و پنجره ها)، جان پناه ها و محل عبور تاسیسات به کار گرفته می شوند. این محصول در اسکلت های فلزی و بتنی قابل اجرا هستند، همچنین این متریال با شکل های متفاوت از جمله: انواع نبشی، ناودانی و پروفیل های قوطی در بازار وجود دارند. مهمترین نکته رعایت مواردی است که مد نظر پیوست ششم استاندارد 2800 یا آئین نامه طراحی ساختمان ها می باشد که باید در زمان اجرا وال پست به آن ها توجه کرد.

 قبل از تدوین پیوست ششم استاندارد 2800 برای دیوارها از نبشی کشی های سرتاسری در دو سمت دیوار استفاده می کردند که هم هزینه بیشتری نسبت به وال پست های جدید داشت، هم در برابر نیروهای خارج از صفحه ای که به دیوارها وارد می شد، مقاومت کمتری از خود نشان می دادند. در سال 1396 زلزله ای که در کرمانشاه اتفاق افتاد، اسکلت ساختمان ها آسیب چندانی ندیدند، اما اکثرا دیوارها دچار تخریب شدند. از آن زمان به بعد توجه ویژه ای به سیستم وال پست شد و پیوست ششم استاندارد 2800 در دستور کار نظام مهندسی قرار گرفت. که داخل این پیوست ضوابط و قوانین اجرای وال پست بیان شده است.

نحوه اجرای وال پست قدیم

• وال پست های قدیمی معمولا از دو نبشی دوبل در دو سمت دیوار استفاده می شدند، این نبشی های دوبل از روی تیر پائین تا زیر تیر بالایی امتداد داشتند و به تیرها متصل می شدند. در طول ناحیه حفاظت شده تیر هیچ گونه اتصالی به تیر نباید برقرار شود، اما اجرا وال پست قدیمی به گونه ای بود که در این ناحیه متصل می شدند و یکی از معایب آن ها بود.
• هزینه اجرای وال پست قدیمی بیشتر از سیستم جدید بود.
• در واقع دیوارها در برابر دو نیروی داخل و خارج از صفحه مقاومت کرده و سختی سازه را افزایش میدهند.

نحوه اجرای وال پست جدید   

چند روش برای اجرای وال پست های جدید وجود دارد که در زیر بیان می شوند.

• اتصال ناودانی منقطع در طول ستون

در این روش از ناودانی های منقطع استفاده می شود که در طول ستون قرار می گیرند. در واقع اگر ستون ها بتنی باشند، این ناودانی ها با پیچ و پلاک متصل می شوند و اما اگر ستون ها فولادی بودند، باید آنها را با جوش دادن متصل کرد.

• اتصال گیره به ستون

در این روش یک گیره و قلاب وجود دارد که روش گیره در واقع جایگزین ناودانی های منقطع هست و قلاب ها باید در داخل میلگردهای بستر اورلب شوند، دیوارها نباید به ستون ها کاملا چسبیده باشند، فاصله ای به اندازه 3 سانتیمتر باید وجود داشته باشد و با فوم پر شود.

سخن پایانی

از مطالب فوق درباره مشخصات وال پست دریافتید برای ایمن سازی ساختمان ها در برابر باد و زلزله از وال پست ها استفاده می شود تا از دیوارها در مقابل نیروهایی که به آن وارد می شود، نگهداری کنند. باید به این نکته توجه شود طبق پیوست ششم استاندارد 2800 و پیچیده بودن موضوع، باید اجرا وال پست توسط مهندسین مجرب انجام شود تا سازه ها دچار مشکل نشوند.